ENVERZİYON

Kentlerde hava kirliliğine neden olan faktörler; kirleticilerin varlığı (yakıt kalitesi, endüstriyel gelişmişlik, nüfus, nüfus yoğunluğu vb.), topoğrafya ve coğrafik koşullar ile meteorolojik şartlardır (enverziyon, karışma yüksekliği, sıcaklık, rüzgar, nem, vb.). Meteorolojik koşulların en önemlisi ise Enverziyon (Sıcaklık Terselmesi) durumunun oluşmasıdır.

Sıcaklık, normal atmosfer koşulları içerisinde yerden itibaren yükseldikçe her 100 m’de 0.5 ile 1.0 °C arasında azalma eğilimi göstermektedir. Sıcaklığın yükseklikle azalacağı yerde artış göstermesi durumuna sıcaklık terselmesi (temperature of inversion) ya da sıcaklık enverziyonu denilmektedir.

Sıcaklık terselmesi yer seviyesinden itibaren meydana geliyorsa, bu duruma yer seviyesi enverziyonu, yerden daha yukarı seviyelerde meydana gelmesi durumuna ise yüksek seviye enverziyonu adı verilmektedir.

Sıcaklık terselmesinin görüldüğü durumlarda enverziyonun tabanı, yükselen hava hareketlerinin son bulduğu sınırdır. Enverziyon yerden itibaren veya yere çok yakın bir seviyeden başlaması durumunda, dikey hareketler yok denecek kadar az olacağından, su buharı ve atmosferik kirleticiler yükselemeyecek, yatay hava akımlarının da bu olaya bağlı olarak çok az olmasından dolayı yatay yönde de taşınma olmayacak ve sonuçta atmosferde kirletici konsantrasyonu artarak, hava kirliliği sorunu yaşanabilecektir.

Oluşan enverziyonun şiddeti, süresi, kalınlığı ve yerden yüksekliği yaşanan hava kirliliğinin yoğunluğunu doğrudan etkilemektedir.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün  internet sitesinde yayımlanan 29.12.2021 tarihli ‘Enverziyon Tahmini’ verilerine göre;  Güney İç Anadolu Temiz Hava Merkezi Bölge Müdürlüğümüze bağlı Konya İli için  gün boyunca “ çok kuvvetli ve kuvvetli”, diğer illerimiz olan  Afyonkarahisar, Aksaray, Antalya, Burdur,Isparta, Karaman, Kayseri, Nevşehir , Niğde illerimiz için  “orta ve kuvvetli” seviyeli  enverziyon tahmini yapılmıştır.

Konya İli için; hava kirliliğine neden olan diğer etmenler dışında enverziyon sebebiyle de olumsuz  Hava Kalitesi İzleme İstasyonlarından alınan verilerde “tehlikeli, sağlıksız, hassas ve orta” değerler görülmüştür. Bu nedenle enverziyon uyarısı yapılan tarihlerde hava kirliliğinden en çok etkilenen hassas gruptaki çocuklar, yaşlılar, hamileler, ve kronik hastalığı olan vatandaşlarımızın özellikle hava kirliliğinin arttığı saatlerde zorunlu olmadıkça açık havada zaman geçirmemeleri önemle tavsiye edilir.

Kentsel Hava Kirliliği Riski için Enverziyon Şiddeti Tahmini